کشکول|محسن مهدیان

✅تله ذهنی در بی اخلاقی مجازی

🔻رهبرانقلاب از بعد انتخابات چندین مرتبه نسبت به بی اخلاقی در فضای مجازی و تعاملات سیاسی تذکر داده اند. اینکه از دودستگی پرهیز کنید و نقد و اختلاف سلیقه نباید منجر به وحدت شکنی شود.
🔻مساله به جهت سیاسی و شرعی روشن است. اما اجازه دهید این ماجرا را از منظر رسانه های امروز مختصری توضیح دهیم. شاید بکار بیاید.
🔻صورت مساله چیست؟ رسانه های امروز دامگاه معصیت و بی اخلاقی است. اما چرا؟ ضرورت تقوای اجتماعی و بصیرت سیاسی روشن است. اما شناخت رسانه ای نیز اینروزها اهمیت دارد. رسانه ها امروز به جهت تله ذهنی و شناختی جولانگاه گناه است. چرا؟
🔻حضور ما در رسانه های اجتماعی با مواجهه ما با رسانه های سنتی متفاوت است. در گذشته ما به رسانه های سنتی رجوع می کردیم تا اخبار و اطلاعات کسب کنیم. اما این روزها حضور ما در رسانه های اجتماعی برای گذران وقت است. برای اوقات فراغت است. به تعبیر ساده تر ما در شبکه های اجتماعی زندگی می کنیم. هدف مان نیز صرفا کسب خبر و اطلاعات و خواندن تحلیل نیست.
🔻ثمره این تفاوت بنیادین رسانه امروز و گذشته چیست؟
عملکرد ذهن ما به دو صورت است. یک حالت وقتی است که کاملا آگاهانه و در اختیار و اراده ماست تا رفتار متفکرانه داشته باشیم. اما حالت دوم وقتی است که ذهن به صورت خودکار و غیرارادی رفتار می کند. عمدتا در زندگی عادی ذهن در چنین موقعیتی است. حالت اول را اجمالا ذهن خودآگاه ما مدیریت می کند. حالت دوم در اختیار ذهن ناخودآگاه ماست.
🔻اما این حرفها برای چیست و چه ربطی به دوقطبی سازی و مقدمه ابتدای متن دارد. عجله نکنید. مختصری دیگر توضیح لازم است.
🔻ذهن ما در حالت ناخوداگاه چند ویژگی اساسی دارد که یکی از مهمترین ها اینست که کمتر تمایل به صرف انرژی دارد. مثلا ما وقتی چائی می خوریم خیلی ذهن ما انرژی مصرف نمی کند. وقتی رانندگی می کنیم نیز همین است. فرق رانندگی در محله آشنا با محله غریب در همین است که در محله غریب ذهن خودآگاه باید فعال شود و به همین دلیل انرژی بالایی مصرف می کند. فرق راننده حرفه ای با راننده آماتور نیز در همین است.
🔻ذهن ناخودآگاه سه ویژگی دارد. اول اینکه حاضر نیست انرژی صرف کند. دوم اینکه زمان ندارد و تمایل دارد در کمترین زمان به نتیجه برسد. سوم اینکه ظرفیت بالایی برای پردازش و محاسبه و استنتاج و قضاوت ندارد.
🔻حالا برگردیم به ابتدای متن. ما در فضای مجازی زندگی می کنیم. زندگی عادی . زیست حقیقی در فضای مجازی. یعنی در شرایط ذهن ناخودآگاه قرار داریم. ذهن ناخودآگاه با همان سه ویژگی یک ثمره مهم دارد و آن اینکه از کنار مسائل سرسری عبور می کند. دنبال ساده سازی است تا بتواند آنرا جمع بندی کند. با این توضیح ذهن ما اغلب در مواجهه با اخبار و مسائل سیاسی ناچار گرفتار دوقطبی ها می شود. چرا؟ چون دوقطبی ها یک ویژگی مهم دارند و آن اینکه ساده اند و طیفی نیستند. یک حق داریم و یک باطل. یک اهریمن داریم و یک فرشته.
🔻دوقطبی سازی فارغ از اینکه نتیجه بی تقوایی و عدم تحلیل درست سیاسی است، اما یک منشا شناختی هم در فضای مجازی دارد که باعث میشود افراد ناخواسته در تله دوقطبی سازی گرفتار شوند. در شرایط دوقطبی نیاز به تحلیل پیچیده و عمیق نیست. ادم ها یا برما هستند یا با ما. به همین دلیل است که اغلب تحلیل ها درشبکه های اجتماعی به سرعت به سمت سفید سازی یا سیاه سازی مطلق پیش می رود. یا در حال مدح مطلقیم یا نفی و تکفیر کردن.
🔻یک ثمره دیگر هم اینکه برای ساده سازی به نظر اکثریت رجوع می کند. ولو اکثریتی در کار نباشد و توهمی از اکثریت باشد. ذهن در شرایط ناخوداگاه تمایل دارد در تیم برنده باشد و در فضای مجازی برنده را اکثریت می داند. برای همین هرجا لایک و اشتراک بیشتری ببیند تصور می کند حق آنجاست. انطباق دادن حق و باطل با اکثریت و اقلیت نیز دوقطبی ساز است. حرف بسیار است. بماند بعد.
اما راه حل چیست؟ در فضای مجازی آگاهانه حضور پیدا کنیم و برای گذران اوقات فراغت در فضای مجازی نباشیم.
همشهری
@mahdian_mohsen

www.tg-me.com/it/کشکول|محسن مهدیان/com.mahdian_mohsen/1603

1.5K viewsedited  Apr 12 at 19:12

✅تله ذهنی در بی اخلاقی مجازی

🔻رهبرانقلاب از بعد انتخابات چندین مرتبه نسبت به بی اخلاقی در فضای مجازی و تعاملات سیاسی تذکر داده اند. اینکه از دودستگی پرهیز کنید و نقد و اختلاف سلیقه نباید منجر به وحدت شکنی شود.
🔻مساله به جهت سیاسی و شرعی روشن است. اما اجازه دهید این ماجرا را از منظر رسانه های امروز مختصری توضیح دهیم. شاید بکار بیاید.
🔻صورت مساله چیست؟ رسانه های امروز دامگاه معصیت و بی اخلاقی است. اما چرا؟ ضرورت تقوای اجتماعی و بصیرت سیاسی روشن است. اما شناخت رسانه ای نیز اینروزها اهمیت دارد. رسانه ها امروز به جهت تله ذهنی و شناختی جولانگاه گناه است. چرا؟
🔻حضور ما در رسانه های اجتماعی با مواجهه ما با رسانه های سنتی متفاوت است. در گذشته ما به رسانه های سنتی رجوع می کردیم تا اخبار و اطلاعات کسب کنیم. اما این روزها حضور ما در رسانه های اجتماعی برای گذران وقت است. برای اوقات فراغت است. به تعبیر ساده تر ما در شبکه های اجتماعی زندگی می کنیم. هدف مان نیز صرفا کسب خبر و اطلاعات و خواندن تحلیل نیست.
🔻ثمره این تفاوت بنیادین رسانه امروز و گذشته چیست؟
عملکرد ذهن ما به دو صورت است. یک حالت وقتی است که کاملا آگاهانه و در اختیار و اراده ماست تا رفتار متفکرانه داشته باشیم. اما حالت دوم وقتی است که ذهن به صورت خودکار و غیرارادی رفتار می کند. عمدتا در زندگی عادی ذهن در چنین موقعیتی است. حالت اول را اجمالا ذهن خودآگاه ما مدیریت می کند. حالت دوم در اختیار ذهن ناخودآگاه ماست.
🔻اما این حرفها برای چیست و چه ربطی به دوقطبی سازی و مقدمه ابتدای متن دارد. عجله نکنید. مختصری دیگر توضیح لازم است.
🔻ذهن ما در حالت ناخوداگاه چند ویژگی اساسی دارد که یکی از مهمترین ها اینست که کمتر تمایل به صرف انرژی دارد. مثلا ما وقتی چائی می خوریم خیلی ذهن ما انرژی مصرف نمی کند. وقتی رانندگی می کنیم نیز همین است. فرق رانندگی در محله آشنا با محله غریب در همین است که در محله غریب ذهن خودآگاه باید فعال شود و به همین دلیل انرژی بالایی مصرف می کند. فرق راننده حرفه ای با راننده آماتور نیز در همین است.
🔻ذهن ناخودآگاه سه ویژگی دارد. اول اینکه حاضر نیست انرژی صرف کند. دوم اینکه زمان ندارد و تمایل دارد در کمترین زمان به نتیجه برسد. سوم اینکه ظرفیت بالایی برای پردازش و محاسبه و استنتاج و قضاوت ندارد.
🔻حالا برگردیم به ابتدای متن. ما در فضای مجازی زندگی می کنیم. زندگی عادی . زیست حقیقی در فضای مجازی. یعنی در شرایط ذهن ناخودآگاه قرار داریم. ذهن ناخودآگاه با همان سه ویژگی یک ثمره مهم دارد و آن اینکه از کنار مسائل سرسری عبور می کند. دنبال ساده سازی است تا بتواند آنرا جمع بندی کند. با این توضیح ذهن ما اغلب در مواجهه با اخبار و مسائل سیاسی ناچار گرفتار دوقطبی ها می شود. چرا؟ چون دوقطبی ها یک ویژگی مهم دارند و آن اینکه ساده اند و طیفی نیستند. یک حق داریم و یک باطل. یک اهریمن داریم و یک فرشته.
🔻دوقطبی سازی فارغ از اینکه نتیجه بی تقوایی و عدم تحلیل درست سیاسی است، اما یک منشا شناختی هم در فضای مجازی دارد که باعث میشود افراد ناخواسته در تله دوقطبی سازی گرفتار شوند. در شرایط دوقطبی نیاز به تحلیل پیچیده و عمیق نیست. ادم ها یا برما هستند یا با ما. به همین دلیل است که اغلب تحلیل ها درشبکه های اجتماعی به سرعت به سمت سفید سازی یا سیاه سازی مطلق پیش می رود. یا در حال مدح مطلقیم یا نفی و تکفیر کردن.
🔻یک ثمره دیگر هم اینکه برای ساده سازی به نظر اکثریت رجوع می کند. ولو اکثریتی در کار نباشد و توهمی از اکثریت باشد. ذهن در شرایط ناخوداگاه تمایل دارد در تیم برنده باشد و در فضای مجازی برنده را اکثریت می داند. برای همین هرجا لایک و اشتراک بیشتری ببیند تصور می کند حق آنجاست. انطباق دادن حق و باطل با اکثریت و اقلیت نیز دوقطبی ساز است. حرف بسیار است. بماند بعد.
اما راه حل چیست؟ در فضای مجازی آگاهانه حضور پیدا کنیم و برای گذران اوقات فراغت در فضای مجازی نباشیم.
همشهری
@mahdian_mohsen

BY کشکول|محسن مهدیان